Các loại chứng khoán theo quy định của pháp luật

Đầu tư chứng khoán là một trong những cách hiệu quả nhất để cá nhân có thể tích lũy vốn, xây dựng sự giàu có và gia tăng thu nhập thụ động. Để giúp bạn hiểu rõ hơn về đầu tư chứng khoán. Dưới dây là một số khái niệm cụ thể

Có thể bạn quan tâm

Đầu tư chứng khoán là gì?

Hầu hết mọi người đều đã nghe nói đến các cụm từ “đầu tư chứng khoán” trên TV hay đọc trên các trang báo. Những thông tin chứng khoán thường xuyên được cập nhật. Các nhà đầu tư theo dõi bảng điện tử chứng khoán để nắm được giá cổ phiếu lên xuống thế nào. Tuy nhiên, ở Việt Nam, nhiều nhà đầu tư giao dịch chứng khoán theo cảm tính, theo tâm lý đám đông mà không thật sự hiểu về bản chất của nó.

Chứng khoán là bằng chứng xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với tài sản hoặc phần vốn của tổ chức phát hành. Chứng khoán được thể hiện dưới hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử.

Khoản 1 Điều 6 Luật chứng khoán 2006 (được sửa đổi, bổ sung năm 2010) có quy định về các loại hình chứng khoán:

“a) Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ; 

b) Quyền mua cổ phần, chứng quyền, quyền chọn mua, quyền chọn bán, hợp đồng tương lai, nhóm chứng khoán hoặc chỉ số chứng khoán; 

c) Hợp đồng góp vốn đầu tư; 

d) Các loại chứng khoán khác do Bộ Tài chính quy định”.

Như vậy có thể hiểu nhà đầu tư chứng khoán là những người thực hiện các giao dịch mua bán cổ phiếu, trái phiếu, chứng khoán phái sinh, chứng chỉ quỹ đầu tư với mục đích sinh lời.

Loại hình chứng khoán cổ phiếu

Cổ phiếu được xem là một loại giấy chứng nhận số tiền mà nhà đầu tư đã đóng cho doanh nghiệp phát hành nhằm xác nhận quyền sở hữu một hoặc một số cổ phần của công ty. Trên thị trường hiện nay có 2 loại cổ phiếu chính là cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu thường dùng để xác định quyền sở hữu của cổ đông. Do đó người nắm giữ cổ phiếu này sẽ có quyền quản lý, kiểm soát công ty hoặc tham gia vào các cuộc họp hội đồng quản trị, cũng như bỏ phiếu quyết định các vấn đề lớn của công ty.

Cổ phiếu ưu đãi hay còn được biết là loại cổ phiếu có cổ tức xác định, được thể hiện dựa trên số tiền hoặc tỷ lệ phần trăm cố định so với mệnh giá cổ phiếu. Thế nhưng người sở hữu cổ phiếu này thì không có quyền tham gia vào các quyết định lớn của công ty nhưng trong trường hợp công ty phá sản thì sẽ được ưu tiên thanh toán trước.

Loại hình chứng khoán trái phiếu

Đây là một trong các loại chứng khoán giao dịch trên thị trường phổ biến. Trái ngược với cổ phiếu thì trái phiếu là loại chứng khoán nợ. Điều này đồng nghĩa với việc nhà phát hành trái phiếu phải trả gốc lẫn lãi cho người sở hữu khi đến ngày đáo hạn.

Hiện nay có 3 loại trái phiếu phổ biến tại thị trường Việt Nam:

Theo chủ thể phát hành thì có trái phiếu chính phủ, trái phiếu địa phương và trái phiếu công ty

Theo tính chất chuyển đổi thì có trái phiếu chuyển đổi và trái phiếu không có khả năng chuyển đổi thành cổ phiếu

Theo hình thức trả lãi thì có trái phiếu lãi cố định, trái phiếu lãi thả nổi và trái phiếu chiết khấu

Loại hình chứng khoán chứng chỉ quỹ

Theo khoản 4 điều 6 Luật Chứng khoán thì chứng chỉ quỹ là loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần vốn góp của quỹ đại chúng.

Như vậy về bản chất thì chứng chỉ quỹ được xem là tương tự với cổ phiếu của công ty, là bằng chứng xác nhận quyền sở hữu và hưởng lợi nhuận của nhà đầu tư trên phần vốn góp. Điều đặc biệt ở đây là chứng chỉ quỹ được niêm yết và mua bán giữa các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.

Loại hình chứng khoán phái sinh

Đây là loại chứng khoán được hình thành trên một loại tài sản gốc và giá trị sẽ phụ thuộc của tài sản đó. Các loại tài sản trong trường hợp này thông thường là hàng hóa, ngoại tệ, cổ phiếu hay chứng khoán nợ.

Trên thị trường hiện nay, các bên tham gia có thể dùng loại chứng khoán này như một công cụ để phòng tránh rủi ro xảy ra, hoặc cũng có thể tìm kiếm lợi nhuận từ những biến động trên giá tài sản gốc.

 Chứng chỉ có nguồn gốc chứng khoán

Trên thị trường hiện nay còn có một số loại chứng khoán như sau:

Chứng quyền: còn được biết đến là giấy xác nhận quyền mua cổ phiếu mới phát hành từ một công ty. Chứng quyền này thường được phát hành cho cổ đông cũ và người sở hữu có thể dùng để giao dịch.

Chứng kế: là các loại giấy tờ kèm theo trái phiếu nhằm để xác định quyền được mua cổ phiếu trong một số trường hợp xác định

Chứng chỉ thụ hưởng: còn được biết đến là giấy xác nhận quyền lợi khách hàng là những nhà đầu tư cá nhân trong quỹ đầu tư. Chứng chỉ thụ hưởng có thể mua hoặc bán trên thị trường chứng